۱۹ بهمن ۱۳۹۰

81 - Kaşgarlı tarafından İlk Türk Dünya Haritası, (1072)






Kaşgarlı Mahmud bin Hüseyin bin Muhammed tarafından yapılan bu harita, onun Divanü Lügat-it-Türk, Bağdat Halifesi yararına 1072 (AD) yayınlanan bir bilimsel çalışma yer aldı. It is the first world map of Turkish origin known in history, and is preserved at the General National Library ( Millet Genel Kütüphanesi ) in Istanbul. Tarihte bilinen Türk kökenli ilk dünya haritasını ve İstanbul Umum Milli Kütüphanesi (Millet Genel Kütüphanesi) olarak korunuyor. It is presented on a stamp issued in 1972, on the occasion of the map's nine-hundredth birthday. Bu harita dokuz yüzüncü doğum günü vesilesiyle, 1972 yılında çıkarılan pul olarak sunulmaktadır.


The map is oriented with the east on top (but is shown here with north on top) and centres on the Turkic areas in Central Asia, which include Kashgar, the birth-place of Kashgari. Harita üzerinde doğu yönlendirilir (ama üstüne kuzey burada gösterilir) ve Kaşgar'da, Kaşgarlı doğuşu yerinde de Orta Asya Türk alanları, ilgili merkezleri. The map scale is reduced towards the edges of the map. Harita ölçeği haritanın kenarlarına doğru azalır. The geographical features are colour-coded thus: Coğrafi özellikleri dolayısıyla renk kodlu şunlardır:

•Blue – rivers Mavi - nehirler
•Green – seas Yeşil - denizler
•Light yellow – deserts Açık sarı - çölleri
•Red – mountains Kırmızı - dağlar
•Yellow – cities, countries, lands and peoples Sarı - şehirler, ülkeler, topraklar ve halklar
This map was taken from the excellent stamp website mentioned in the previous post, and is overlaid with numbers 1-24 to indicate references to (mostly) real places . Bu harita daha önceki yazı sözü mükemmel damga sitesinden alınmıştır ve (çoğunlukla) gerçek mekanlarda yapılan referansları belirtir numaraları 1-24 ile üzerlenir. Which are: Hangi şunlardır:
1.Bulgaria (judging by its location, probably the so-called Wolga-Bulgaria rather than present-day Bulgaria) Bulgaristan (konumuna göre yargılamak, muhtemelen Wolga-Bulgaristan sözde ziyade günümüz Bulgaristan)
2.Caspian Sea Hazar Denizi
3.'Rus' (Russia) 'Rus' (Rusya)
4.Alexandria İskenderiye
5.Egypt Mısır
6.Tashkent Taşkent
7.Japan (surrounded by a green semicircle) Japonya (yeşil bir yarım daire ile çevrili)
8.China (with water to the west) Çin (batısında su ile)
9.Balasagun (now in Kyrgyzstan, then the 'centre of the world') Balasagun (şimdi Kırgızistan'da, daha sonra 'dünyanın merkezi')
10.Kashgar (the map-maker's birthplace) Kaşgar (harita yapımcısı doğum yeri)
11.Samarqand Semerkand
12.Iraq Irak
13.Azerbaijan Azerbeycan
14.Yemen Yemen
15.East Somalia Doğu Somali
16.East Sahara Doğu Sahara
17.Ethiopia Etiyopya
18.North Somalia Kuzey Somali'ye
19.Indus İndus
20.Hindustan Hindistan
21.Ceylon (Adam's Peak or Jebel Serandib, indicated by the red dot on the south of the island, supposedly is where Adam was exiled to after being kicked out of Paradise) Seylan (Âdem Tepesi veya Jebel Serandib Adam Cennetin kovulmaktadırlar sonra sürgün edildi nerede Sözümona, adanın güneyinde kırmızı nokta ile gösterilir)
22.Kashmir Keşmir
23.Gog and Magog (Biblical/legendary land walled off from the world by a mountain range) Yecüc ve Mecüc (bir dağ tarafından dünyanın efsanevi / İncil kara duvarlı kapalı)
24.The World-Encircling Sea Dünya Kuşatan